باوجود آنکه پایان تیرماه آخرین مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز صادراتی سال ۹۸ است اما همچنان برخی صادرکنندگان به‌امید تمدید این مهلت از سوی بانک مرکزی، نسبت به بازگشت ارز صادراتی خود تردید دارند و از این کار امتناع می‌کنند.

شاید یکی از دلایل عدم تمایل بازگشت ارز صادراتی، پیشنهاد اتاق بازرگانی برای تمدید مهلت بازگشت ارز صادراتی ۹۸ تا مهر ۹۹ است؛ کمیته ارزی اتاق ایران پیشنهاداتی درباره سهولت بازگشت ارز صادراتی ارائه کرده که یکی از آنها تمدید زمان اعلام‌شده برای ایفای تعهدات ارزی حداقل به‌مدت سه ماه تا پایان مهرماه ۹۹ است.

کاشفی عضو هیئت رئیسه اتاق ایران در همین ارتباط با تأکید بر اینکه فاصله چهار ماه در نظر گرفته‌شده برای بازگشت ارز حاصل از صادرات با توجه به محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا به‌هیچ‌عنوان ممکن نیست، گفته است: همین مهلت در نظر گرفته‌شده منجر به شکل‌گیری سیل تقاضا در بازار ارز شده است که نتیجه آن را هم در هجوم به صرافی‌ها شاهدیم که به افزایش نرخ ارز دامن زده است.

در روزهای اخیر و همزمان با نزدیک شدن پایان مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز صادراتی، قیمت ارز در بازار بیشتر از قبل اوج گرفته و باعث ثبت قیمت دلار 23هزارتومانی در بازار طی روز جاری شده است؛ بازاری‌ها می‌گویند علت جهش اخیر قیمت ارز افزایش تقاضا از سوی صادرکنندگان بوده است؛ چراکه گروهی از صادرکنندگان برای ایفای تعهدات خود مجبور به خرید ارز از بازار آزاد شده‌اند.

نکته مهم اما اینجاست که هنوز برخی صادرکنندگان اقدامی برای بازگشت ارز صادراتی انجام نداده‌اند و احتمالاً علتش هم امیدواری به تمدید مهلت از سوی بانک مرکزی باشد اما کسب اطلاع خبرنگار تسنیم از منابع مطلع در بانک مرکزی بیانگر آن است که آخرین مهلت صادرکنندگان پایان تیرماه است و این مهلت به هیچ وجه تمدید نمی‌شود.

بنابراین صادرکنندگان نباید خیلی به تمدید مهلت از سوی بانک مرکزی برای بازگشت ارز صادراتی خوش‌بین باشند بلکه باید هرچه سریعتر نسبت به ایفای تعهدات خود اقدام کنند چراکه امروز سخنگوی دستگاه قضا رسماً اعلام کرد که تمام کسانی که به بازگشت ارز حاصل از صادرات اقدام نکنند تحت تعقیب قضایی قرار می‌گیرند.

اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه در نشست خبری امروز همچنین گفت: تمامی کسانی که در حوزه اقتصادی فعال هستند نسبت به رفع تعهدات و بازگشت ارز حاصل از صادرات اقدام کنند. اگر به تکالیف خود در مهلت تعیین‌شده عمل کردند کاری نخواهیم داشت در غیر این صورت با تمهیدات مقدماتی که در دادسرا با تشکیل کارگروه‌ها به‌کار گرفته شده است، قانون‌شکنان شدیداً تحت تعقیب قضایی قرار خواهند گرفت و مجازات‌های حداکثری در مورد آنها اجرا می‌شود.

بیشتر بخوانید

• تهدید قضایی جواب داد/ تکاپوی صادرکنندگان برای تمدید مهلت بازگشت ارز؛ سیل تقاضا به گرانی دلار دامن زد
• بخش خصوصی آمار بانک مرکزی را تکذیب کرد/ ادعای اتاق بازرگانی: فقط ۸.۷میلیارد دلار ارز برنگشته

طبق اعلام بانک مرکزی، پایان تیرماه آخرین مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات سال ۹۸ به کشور است و آن‌طور که عبدالناصر همتی قبلاً تأکید کرده است این مهلت به هیچ وجه تمدید نمی‌شود.

صادرکنندگان در این مدت فرصت داشتند تا ارز حاصل از صادرات خود را به‌روش‌های اعلامی بانک مرکزی، به چرخه اقتصادی کشور برگردانند و کمتر از یک هفته به پایان این مهلت قانونی باقی مانده است.

بانک مرکزی رسماً اعلام کرده است، ۲۷.۵ میلیارد دلار ارز صادراتی برنگشته و به صادرکنندگان متخلف هشدار برخورد قضایی داده، ولی اتاق بازرگانی ایران مدعی است فقط ۸.۷ میلیارد دلار ارز صادرات برنگشته است.

بانک مرکزی همچنین تأکید کرده، صادرکنندگان می‌توانند ارز صادراتی سال ۹۸ خود را به‌روش‌هایی همچون بازگشت به‌صورت اسکناس و به‌میزان حداکثر 20 درصد، ارائه ارز به سامانه نیما به‌میزان ۶۰ درصد و نیز به‌کارگیری روش ارز صادراتی صادرات برای واردات خود یا شخص دیگری به‌میزان حداکثر 20 درصد به کشور بازگردانند.

در ماه‌های اخیر و همزمان با تشدید شیوع ویروس کرونا در ایران و جهان، روند صادرات و واردات با اختلال همراه شده و یکی از دلایل جهش ارزی اخیر کمبود ارز در بازار اعلام شده است؛ دولت و بانک مرکزی مدعی هستند که تا پایان تیرماه و بعد از بازگشت ارز صادراتی از شتاب افزایش قیمت ارز کاسته خواهد شد.

دولت تأکید کرده است که صادرکنندگان باید ارز صادراتی را وارد کنند و در غیر این‌صورت مشمول تنبیه‌هایی می‌شوند که مهمترین آنها ابطال کارت بازرگانی، لغو معافیت‌های مالیاتی، عدم صدور یا تمدید ثبت سفارش، عدم اعطای تسهیلات و ضمانت‌نامه‌های ارزی و ریالی، اعمال محدودیت در صدور بارنامه‌های داخلی و خارجی، عدم صدور هرگونه مجوزهای واردات و صادرات، تولیدی و صنفی و عدم استرداد حقوق و عوارض گمرکی و… است.

همچنین طبق یکی از مهمترین مواد بسته جدید ارزی، صادرکنندگانی که در مهلت تعیین‌شدهٔ بعد از تاریخ پروانه صادراتی، نسبت به برگشت ارز، به چرخه اقتصاد اقدام نکرده‌اند، مکلفند باقیمانده تعهدات خود را، در بازار دوم (سامانه نیما) به‌نرخ روز پایانی مهلت خود در بازار دوم، یا قیمت روز بازار به‌هنگام ایفای تعهد، هر کدام که کمتر بود، به بانک مرکزی بفروشند.

البته بانک مرکزی از انتشار اسامی صادرکنندگان متخلف در رسانه‌ها و ارسال پرونده‌های آنها به دستگاه قضایی نیز خبر داده است. رییس کل بانک مرکزی در همین ارتباط گفته است: اسامی افرادی که از بازگشت ارز صادراتی به کشور خودداری می‌کنند به قوه قضائیه ارسال شد.

براساس بسته جدید ارزی که از سوی بانک مرکزی ابلاغ شده، مهلت برگشت ارز صادراتی ۴ماه بعد از صدور پروانه صادراتی است. طبق اعلام همتی، درجهت تشویق صادرکنندگانی که ظرف سه ماه بعداز صدور پروانه صادراتی، ارز خود را برگردانند، تعهدات ارزی آنها، برمبنای ۹۰ درصد ارزش پایه صادراتی محاسبه خواهد شد.